Waarom jongeren in het regulier onderwijs afhaken
Weet je wat je talenten zijn? Weet jij waar je goed in bent?
Dat was de vraag die ik enige tijd geleden mijn zoon Ward van 16 stelde in het kader van een vervolgstudie na de HAVO. Het bleef onbehagelijk lang stil… Goeie vraag mam… maaruh …. ik weet het echt niet. Ineens begonnen zijn ogen te twinkelen en zei hij “Weet je waar ik goed in ben? Ik ben goed in komkommers eten.” We moesten er allebei hard om lachen. Hij kwam op dit ‘talent‘ omdat hij op de lagere school bij elk Sinterklaasfeest een uitvergrote komkommer als surprise kreeg. Dit omdat hij al sinds zijn vierde toch wel minstens één komkommer per dag eet. Daarin is hij dus door zijn schoolvriendjes en leerkrachten met Sinterklaas positief gespiegeld.
Het is toch wel in en in triest dat mijn zoon van 16 na 13 jaar school, nog geen idee heeft van waar hij goed in is. Weet je wat het probleem is?
Het gaat niet over hem. Want natuurlijk heeft hij veel geleerd op school, maar de leerstof , keurig verdeeld in vakken, staat centraal en niet Ward. Voortdurend word je getest of de beoogde kennis en vaardigheden op niveau zijn. Vaak ligt de nadruk op dat wat nog niet zo goed gaat en daar ga je aan werken. Voor mijn 16 jarige zoon heeft deze methode van werken, een desastreus effect gehad op zijn energie. Hij voelde zich niet betrokken en vond de laatste twee jaar school uitgesproken SAAI. Hij is zich terug gaan trekken en een minimum-leerling geworden. Alleen het hoognodige doen en als hij op het randje van zittenblijven terecht kwam een eindspurt.
Ook veel ervaren vakbekwame professionals in loondienst kennen hun talenten niet en kunnen ze te weinig inzetten in hun werk.
Uit grootschalig onderzoek van Gallup blijkt dat slechts 17% van de professionals kon werken vanuit hun talenten (2005) en dit is in de jaren erna steeds verder teruggelopen tot 12% in 2007. Ik heb ook als zo’n vakbekwame ervaren professional gefunctioneerd . Mijn ervaring is dat ongeacht waar je van nature goed in bent of waar je passie zit, je toch vooral een productiemiddel bent dat zich aan de organisatiedoelen en het functie- en competentieprofiel moet aanpassen. Hoe ver je daarin gevorderd bent wordt gemeten via een terugkerend systeem van meetmomenten: de functionerings- en beoordelingsgesprekken.
Veel vakbekwame professionals zijn zeer competent maar niet gelukkig.
Veel ervaren professionals herkennen dat op een bepaald moment in de loopbaan de functionerings- en beoordelingsgesprekken al enkele jaren een rituele dans zijn geworden. Ze gaan dan cirkelen rond de competenties die je maar niet onder de knie krijgt. De nadruk komt dan steeds meer te liggen op wat (maar) niet lukt en helemaal niet meer op wat van nature goed gaat. Uiteindelijk leidt dit tot verlies van energie, ondermotivatie en betrokkenheid. Ondanks dat de professionals veel meer zouden willen betekenen voor de organisatie gaan ze zich terugtrekken en op routine werken. Ikzelf heb dat ook meegemaakt en heb mijn heil buiten de organisate gezocht en ben part-time een eigen bedrijf naast mijn betaalde baan begonnen waar ik wel mijn talenten en bezieling verder kon ontwikkelen. En zo ken ik veel meer professionals die die stap zetten of er over dromen of in het verenigingswerk hun talenten en bezieling tot bloei laten komen.
Ook mijn zoon Ward voelt zich minimaal betrokken of gestimuleerd door school en zoekt zijn talentontwikkeling en passie vooral buiten school.
Hij is een fanatiek gamer en hij heeft daar veel kennis en vaardigheden door geleerd. Wat en hoe hij daarvan leert valt buiten het gezichts-en ervaringsveld van de school. Ze zien vooral dat Ward zich heeft teruggetrokken en gesloten is. Wel is langzamerhand opgevallen dat Ward een betere Engelse uitspraak heeft verworven dan zijn leerkracht Engels. Dat erkent ze ook. Opvallend is dat hij dit niet van haar geleerd heeft. Dit heeft hij van zijn twee beste Engelse gamevrienden geleerd waarmee hij via internet WOW speelt. Voor hem zijn school en dat waar hij goed in is en wat hij het liefst doet twee werelden die elkaar niet raken. Hij krijgt de boodschap op school dat hij gesloten is en te weinig competent is in de vakken die hij gekozen heeft en hij moet hard werken om het diploma te halen. Ze kennen hem niet en hij leert zichzelf niet kennen op school. Hij gaat een jaar werken na zijn eindexamen, hij weet niet of en wat hij wil gaan studeren.
Mijn zoon Ward is de professional van de toekomst.
Wil je hem en ook de huidige professionals boeien en binden dan staat talentontwikkeling en aansluiting vinden bij de passie en nieuwsgierigheid van medewerkers bovenaan de lijst. Werk is zoveel meer dan passen in een voor jouw bedachte functie en takenpakket. Als je je talenten en je passie mag inzetten en verder ontwikkelen voor doelen die de gehele samenleving duurzamer, humaner en liefdevoller maken dan is werk een avontuur waarin je blijft leren, blijft groeien samen met anderen. En de samenleving? Die profiteert van de waarde die je creëert door steeds betekenisvolle expressievormen te zoeken voor je talenten en passie in organisaties die het verschil maken en bijdragen aan een betere wereld.
